HARRAN OKULUN’DAN, HARRAN ÜNİVERSİTESİ’NE
Harran’ın 639 yılında fethedilmesinden sonra Harran Okulu bilimsel araştırmaların yapıldığı bir merkez olarak bilim kenti hüviyetini devam etmiş, Emevî halifesi Ömer b. Abdülaziz tarafından Harran’da kurdurulan bir tıp okulu eğitim vermeye başlamıştır. Ayrıca felsefe, edebiyat ve özellikle çeviri çalışmalarına yer veren merkezlerin de Harran’da yer aldıkları bilinmektedir. Harran’ın Emevî Devleti’nin başkenti olduğu 744 yılı, Harran Üniversitesinin kuruluşu ile ilgili önemli bir tarihtir. Bu süreçte Harran’da eğitim, yönetim ve ibadet amaçlı inşa edilen Ulu Cami üniversite için temel teşkil edilen ilk yapıdır. Son yıllarda Harran Üniversitesi Arkeoloji Bölümü kazı ekibinin yaptığı çalışmalar ile Harran Ulu Cami’nin içerisinde eğitim amaçlı kullanılan bazı mekânlar gün yüzüne çıkarılmıştır. Harran’ın başkent olarak merkez olma statüsü kısa sürmüş ancak Harran Üniversitesi bilimsel faaliyetlerini Emevî hilafetinin bitmesinden sonra da sürdürmüştür. VIII-IX. yüzyıllar boyunca Harran Üniversitesi; astronomi, felsefe, doğa bilimleri ve tıp eserlerini Yunancadan Süryaniceye ve Arapçaya çeviren, klasik dünyanın bilgisini Arapça konuşanlara taşıyan bir merkez olmuştur. Bu yönleriyle Harran Üniversitesinin tarihteki ilk multidisipliner üniversite olduğu kabul edilebilmektedir. Doğa bilimi, astronomi ve tıp alanlarında Harran’da yetişen birçok bilim adamının Harran kökenli olduğu bilinir. Dünya’dan Ay’a olan mesafeyi hesaplayan el-Battanî ile Yunan klasiklerini ve bilimsel eserleri Arapçaya çeviren, matematik ve astronomi üzerine önemli eserler kaleme alan Sabit bin Kurra bu dönemin önemli şahsiyetlerindendir.
Günümüz Harran Üniversitesinin ilk yükseköğretim birimi “Şanlıurfa Meslek Yüksekokulu” 1976 yılında Dicle Üniversitesine bağlı olarak kurulmuştur. Daha sonra, 1978 yılında Dicle Üniversitesine bağlı Ziraat Fakültesi,1984 yılında Dicle Üniversitesine bağlı Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü ve 1988 yılında Gaziantep Üniversitesine bağlı İlahiyat Fakültesi kurulmuştur. Harran Üniversitesi 11.07.1992 tarihli ve 21281 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 03.07.1992 tarih ve 3837 sayılı kanun ile kurulmuş ve bu birimler 03.07.1992 tarih ve 3837 sayılı kanunla Harran Üniversitesine bağlanmıştır. Üniversitemizde eğitim ve bilimsel faaliyetler, 14 Fakülte, 3 Yüksekokul, 1 Devlet Konservatuarı, 3 Enstitü, 14 Meslek Yüksekokulu ile sürdürülmektedir.
Fakülteler:
1. Diş Hekimliği Fakültesi
2. Eczacılık Fakültesi
3. Eğitim Fakültesi
4. Fen Edebiyat Fakültesi
5. Güzel Sanatlar Fakültesi
6. İktisadi ve idari Bilimler Fakültesi
7. İlahiyat Fakültesi
8. Mühendislik Fakültesi
9. Sağlık Bilimleri Fakültesi
10. Siverek Uygulamalı Bilimler fakültesi
11. Tıp Fakültesi
12. Turizm Fakültesi
13. Veteriner Fakültesi
14. Ziraat Fakültesi
Yüksekokullar ve Devlet Konservatuvarı
1. Mehmet Arabacı Beden Eğitimi ve Spor YO
2. Devlet Konservatuvarı
3. Viranşehir Sağlık YO
4. Yabancı Diller YO
Enstitüler:
1. Fen Bilimleri Enstitüsü
2. Sağlık Bilimleri Enstitüsü
3. Sosyal Bilimler Enstitüsü
Meslek Yüksekokulları:
1. Akçakale Meslek Yüksekokulu
2. Birecik Meslek Yüksekokulu
3. Bozova Meslek Yüksekokulu
4. Ceylanpınar Meslek Yüksekokulu
5. Halfeti Meslek Yüksekokulu
6. Harran Meslek Yüksekokulu
7. Hilvan Meslek Yüksekokulu
8. Organize Sanayi Bölgesi Meslek Yüksekokulu
9. Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu
10. Siverek Meslek Yüksekokulu
11. Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu
12. Suruç Meslek Yüksekokulu
13. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
14. Viranşehir Meslek Yüksekokulu
Kurumsal kimliğini, 744 yılında kurumsallaşan Antik Harran Okulundan alan Mezopotamya’nın bilim güneşi Harran Üniversitesinin misyonu; Kurumsal değerlerimizi sahiplenen, yaratıcı ve eleştirel düşünen, etik değerleri önemseyen, doğa ve çevre bilinci gelişmiş, yerele kök salmış-evrensele açık, bilimsel, sosyal ve kültürel formasyonu ve özgüveni ile üstleneceği mesleki ve sosyal sorumlulukları başarıyla yerine getirecek bireyler yetiştirmek; evrensel boyutta düşünce, bilim ve teknoloji üreterek insanlığın hizmetine sunmak ve bilim, sanat ve kültürün toplumda yer bulmasında ve yaygınlık kazanmasında yardımcı ve öncü bir dünya üniversitesi olmaktır. Bu kapsamda eğitim ve öğretim deneyimini yenilikçi yaklaşımlarla zenginleştirmek; bilim ve araştırma kültürünü güçlendirerek dünyanın lider araştırma üniversiteleri arasında yer almak; akademik, bilimsel ve kültürel faaliyetlerimizle daha iyi bir geleceğin şekillenmesine katkıda bulunmak vizyonumuzun ana ögelerini oluşturmaktadır.