Hızlı Erişim

Tarihi Yapılarda Deprem Güvencesi: Gaziantep Kalesi TÜBİTAK Destekli Projeyle Korunacak

image

17.5.2024

Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyemiz Prof. Dr. H. Murat Algın’ın yürütücülüğünde, "Tarihi Yapıların 3B Sonlu Eleman Deprem Performans Analizi İçin Çok Boyutlu Veri Entegrasyonunu Temel Alan Yeni Bir Makro-Modelleme Yöntemi: Yerelleştirilmiş Homojenleştirme" adlı TÜBİTAK 1001 projesi kabul edildi.

TÜBİTAK Destekli Projeyle Tarihi Yapıların Deprem Performans Analizleri Yeniden Tanımlanıyor: Tarihi Gaziantep Kalesi ileri tekniklerle kapsamlı deprem analizlerine tabi tutulacak.

Gaziantep Kalesi gibi ülkemizin kültürel mirası olan birçok tarihi yapı, depremlerin yıkıcı etkilerine karşı direnç göstererek ayakta kalmaya çalışıyor. Geçmişte meydana gelen depremler sonucunda oluşan kalıcı deformasyonlar ve hasarlara ek olarak, yapı malzemelerinde zamanla meydana gelen değişimler, yeni depremlere karşı yapısal direncin daha da azalmasına sebep olmakta ve zemin-yapı bütünleşik sistemin sismik risklerini arttırmaktadır.

Bu kritik sorunu ele almak için, Üniversitemiz İnşaat Mühendisliği Bölümü'nden Prof. Dr. H. Murat Algın tarafından oluşturulan bir araştırma ekibi, yenilikçi nitelikte bir analiz yöntemi içeren ve TÜBİTAK-1001 programı kapsamında desteklenen bir proje sundu.  "Tarihi Yapıların 3B Sonlu Eleman Deprem Performans Analizi İçin Çok Boyutlu Veri Entegrasyonunu Temel Alan Yeni Bir Makro-Modelleme Yöntemi: Yerelleştirilmiş Homojenleştirme" adlı bu projenin, tarihi yapıların deprem performans analizinde önemli nitelikte ilerlemeler sağlayabileceği değerlendirildi.

Önerilen yöntem, doğruluk, düşük işletme maliyeti ve kolay uygulanabilirlik açısından tarihi yapıların deprem analizlerine yeni bir boyut kazandırmaktadır. Bu yöntem, tüm yığma ve tarihi taş yapılar için kullanılabilecek potansiyelde olup, gelişmiş teknolojilerle zaman-tanım alanında doğrusal olmayan üç boyutlu zemin-yapı bütünleşik sismik analizlerin daha kapsamlı olarak yapılabilmesini sağlayarak sektöre yepyeni bir bakış açısı kazandırdı.

Gaziantep Kalesi ve höyük ortamı üzerinde uygulanacak olan bu özgün yöntemle, tarihi yapının üç boyutlu zemin-yapı bütünleşik deprem performansı, höyük-yapı etkileşimi ve sismik şev stabilitesi kapsamlı olarak incelenecektir. Böylece, yapının kritik bölgeleri daha hassas olarak belirlenecek, oluşan hasarların nedenleri açıklanacak ve gelecekte olası hasar bölgeleri daha doğru bir şekilde tespit edilerek önleyici tedbirlerin daha etkili olarak alınabilmesi sağlanacaktır.

Proje ekibi, Harran Üniversitesi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep Büyükşehir Belediyesi Koruma Uygulama ve Denetim Bürosu Daire Başkanlığı ve özel sektörden olmak üzere araştırmacı ve bilim insanlarından oluşmaktadır. TÜBİTAK desteğinin yanında, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, Gaziantep Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğü de projenin gerçekleştirilebilmesi için destek sağlamaktadır.

Bu heyecan verici proje, Gaziantep Kalesi gibi tarihi yapılarımızın deprem performansı açısından geleceğini güvence altına almak için bilimin gücünü daha etkin kullanarak kültürel mirasımızı koruma yolunda önemli bir adım olarak görülmektedir.
Proje ekibi Harran Üniversitesinden:
1) Prof. Dr. Halil Murat ALGIN (İnşaat Müh. Böl. Geoteknik Anabilim Dalı) (Yürütücü)
2) Doç. Dr. Zeynep ALGIN (İnşaat Müh. Böl. Yapı Anabilim Dalı) (Araştırmacı)
3) Doç. Dr. Arda Burak EKMEN (İnşaat Müh. Böl. Geoteknik Anabilim Dalı) (Araştırmacı)
4) Doç. Dr. Nizar POLAT (Harita Müh. Böl. Fotogrametri Anabilim Dalı) (Araştırmacı)
5) Dr. Öğr. Üyesi Muhammet Fethi GÜLLÜ (İnşaat Müh. Böl. Yapı Anabilim Dalı) (Araştırmacı)    
6) Arş. Gör. Dr. Egemen KAYA (İnşaat Müh. Böl.) (Araştırmacı)
7) Öğr. Gör. Muhammed Şerif YOLUK (Doktora Öğrencisi) (Araştırmacı)
8) Faruk ELMAS (Doktora Öğrencisi) (Araştırmacı)
Gaziantep Üniversitesinden:
9) Prof. Dr. Ali Fırat ÇABALAR (İnşaat Müh. Böl. Geoteknik Anabilim Dalı) (Araştırmacı)
10) Prof. Dr. Atilla ENGİN (Arkeoloji Böl. Bölüm Başkanı) (Danışman)
Gaziantep Büyükşehir Belediyesi, Koruma Uygulama ve Denetim Bürosu Daire Başkanlığı’ndan (KUDEB):
11) Serdar Murat GÜRSEL (KUDEB Başkanı), (Araştırmacı)
İstanbul Teknik Üniversitesinden:
12) Prof. Dr. Alper İLKİ (İnşaat Müh. Fakültesi. Yapı Anabilim Dalı) (Danışman)
13) Fikret KURAN (Promer Restorasyon-Danışmanlık) (Araştırmacı)